– maar ’s avonds is zij regieassistent.

Ja, die zag ik ook niet aankomen.

Februari 2020 begin ik met een theatertraining. Na 3x wordt die afgeblazen vanwege corona. Afgelopen augustus hangen ze weer in de app. Of ik wil meedoen, ze gaan een nieuw stuk spelen.

Maar natuurlijk!

Voor mijn gretige geestesoog gloort een glansrol

De hoofdrol misschien zelfs wel? Mijn man voorspelt een snel aflopende toneelcarrière als rekwisiet.
Op de eerste avond, na de leesrepetitie, vertelt de regisseur wat hem voor ogen staat. Hij verdeelt de vrouwen- en mannenrollen onder de ervaren toneeltijgers.

En ik? Ik krijg de dankbare rol van regieassistent.

Weliswaar niet óp de planken, maar ervóór.

Sindsdien klop ik elke dinsdagavond op de deur van de repetitieruimte in een van Haarlems meest jazzy steegjes. Als het donker is en ik de gele gloed van straatlantaarns weerspiegeld zie in regenplassen, is mijn avond al geslaagd. En dan moet de pret nog beginnen.

We spelen een komische relatiethriller

Meer Who’s Afraid of Virginia Woolf? van Edward Albee dan een productie van het Theater van de Lach, zeg maar.

Het stuk is geschreven door een jonge Nederlandse schrijver en cabaretier.

Al vanaf de eerste keer gaat het mis

De spelers struikelen over hun woorden.

Niet de hele tijd, maar vaak genoeg om in elk geval mijn wenkbrauwen te doen fronzen. Niet omdat de spelers niet goed zijn! Dat zijn ze wél. Ze staan al jaren op de planken en zijn gewend om met lappen tekst om te gaan.

Ook nu krijgen de spelers de tekst steeds beter in hun hoofd. Ze struikelen minder. Maar sommige clausen krijgen ze gewoonweg niet soepel uit de bek. Ze moeten echt opletten dat ze niet uit de bocht vliegen in die zinnen. Een van de spelers gooit uit frustratie zelfs op een gegeven moment het script in de hoek: ‘Wat een rottekst!’

Natuurlijk heb ik geen enkel recht van spreken

Ik heb geen enkele toneelervaring. Die paar keer dat ik op de lagere school een stukje opvoerde omdat de meester of juf jarig was, tellen niet mee. Ik heb ook nooit een toneeltekst geschreven.

Toneeltekst is anders dan spreektaal, dat begrijp ik wel. Er zit iets kunstmatigs in. Mensen die als zichzelf praten op het toneel – dat is gemompel, en eh, en stotteren. Zinnen niet afmaken. Zichzelf in de rede vallen. Niet om aan te horen dus.

Toch denk ik regelmatig: schrijvertje, schrijvertje

Had die tekst nou toch zelf even hardop opgelezen, dan had je zelf wel aangevoeld dat het soms niet lekker liep. Want al stotterend was je tong gekromd en je mond vol speeksel gelopen. Dan had je die zinnen kunnen aanpassen en herschrijven tot ze wél lekker liepen.

Het is wel een erg leuk toneelstuk*

Omdat de toneelspelers het stuk willen spelen blijven ze oefenen. Dus de regisseur schrapt en kort in. Op verzoek van de spelers komen er synoniemen voor lastige woorden.

* Had ik al gezegd dat ik inmiddels de rol van taxichauffeur heb? Bepaald geen dragende rol: mijn stage presence is minder dan 4 seconden. Maar toch, het begin is er.

Zo welwillend als regisseur en spelers met het toneelscript omgaan, zo terughoudend gaan prospects en klanten met jouw tekst om

En als het niet lekker loopt haken ze gewoon af. Als ze bij het lezen over een zin struikelen, raken ze verward en geërgerd. En vervolgens smijten ze je blogartikel of verkooptekst in de hoek – dat wil zeggen: ze klikken snel een webpaginaatje verder.

Natuurlijk kan je het niet iedereen naar de zin maken. Iedere lezer heeft z’n eigen hang-ups. Woorden die hij moeilijk vindt, of waar hij een hekel aan heeft. De een leest ook gewoon vlotter dan de ander.

Waar jij struikelt, loopt je tekst niet

Het beste wat je kan doen is je tekst hardop voorlezen voordat je hem de wereld in slingert. Hardop als in: zachtjes voor jezelf.

Niet veel schrijvers doen het. Waarom zou je, denk ook jij misschien. De lezer zal het je immers niet nadoen. Die leest vanbinnen.

Hardop voorlezen is echter zo’n beetje de makkelijkste manier om problemen in je tekst te vinden en op te lossen. Zo ervaar je bijvoorbeeld snel of je tekst wel in het goede ritme zit en of er niet allerlei overbodige woorden of zinnen in staan.

’t Is even wennen

Toch doen. Het kost je niks. Je doet je lezers er een groot plezier mee. En dus uiteindelijk jezelf ook.

Heb jij hulp nodig bij het bereiken van je klanten?

Neem gerust contact op, ik denk graag met je mee.